فضای مجازی چه تاثیری بر فرزندان دارد؟
تربیت فرزندان برای حضور در دنیای مجازی و همچنین تأثیر فضای مجازی بر فرزندان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این مطلب، در خصوص استفاده از تکنولوژی‌های هوشمند، بایدها و نبایدهای فضای مجازی و مزیت‌ها و معایب و البته تأثیر فضای مجازی بر فرزندان صحبت خواهیم کرد. با بیان ساده اجازه دهید نخست تعریفی داشته باشیم از این که فضای مجازی چیست؟ در فضای حقیقی ما با انسان‌ها به‌صورت مستقیم برخورد خواهیم داشت، با آن‌ها صحبت می‌کنیم، از آن‌ها بازخورد می‌شنویم، امکان ارتباط فیزیکی با انسان‌ها را خواهیم داشت.
در واقع ما همه چیز را در این فضا لمس می‌کنیم. دنیای دیگری در کنار دنیای واقعی شکل گرفته است که به نام دنیای مجازی شناخته می‌شود. قوانین منحصربه‌فرد و خاص دارد و در حال گفتگو با یک کاراکتر در فضای مجازی، ما هیچ اطلاعات دقیقی از او نخواهیم داشت.
مشکلات و تأثیر فضای مجازی بر فرزندان و خانواده‌ها
در دنیای مجازی این امکان وجود دارد که انسان‌ها را فریب دهید، همه چیز رویه خاص و منحصر به خودش را دارد. در درجه اول شما در دنیای مجازی شخص را به‌صورت واقعی نمی‌بینید به طور مثال در دنیای مجازی شما امکان دیدن جلوه‌هایی از افسردگی و یا حتی بیماری‌های طرف مقابل را ندارید اما به‌هرحال در این فضا در حال زندگی است. آرام‌آرام انسان‌ها از دنیای واقعی دوری کرده و به سمت دنیای مجازی می‌روند. شاید بزرگ‌ترین تضاد در مورد تکنولوژی‌های هوشمند مانند موبایل که قرار بود افرادی که از ما دور هستند را به ما نزدیک کنند، ایجاد فاصله بیشتر بین افراد نزدیک به هم و حتی در یک خانه شد.
مدام مراجعاتی در خصوص زندگی انسان‌ها، همسر و فرزندان در یک خانواده در فضای مجازی می‌شود. در واقع یکی از مهم‌ترین علل ایجاد اختلاف در روابط زوجین، عدم شناخت آن‌ها به دلیل قرارگرفتن در دو دنیای متفاوت است. ادبیات تفاوت پیدا کرده و مدام افراد به دنیای مجازی کوچ می‌کنند.
چند عامل وجود دارد که موجب می‌شود افراد به فضای مجازی کوچ کنند که بخصوص این موضوع در مورد کودکان یک اپیدمی است.
دنیای مجازی پر از تأییدیه‌ها، لایک‌ها و همین‌طور واکنش‌های مثبت است. کودک شما در دنیای واقعی تأیید دریافت نخواهد کرد و در واقع ترجیح می‌دهد که وقت خود را با کسانی صرف کند که با او برخوردهای غیرمعقولی نخواهند داشت. در دنیای مجازی نه‌تنها هیچ مشکلی در قبال رفتارهای او وجود ندارد بلکه دریافت تأییدیه‌هایی است که شاید تاکنون هیچ‌گاه آن‌ها را احساس نکرده است.
رفتار پدر و مادرها در فضای مجازی
اگر شما هم از جمله پدر و مادرهایی هستید که مدام به رفتارهای فرزند خود واکنش منفی نشان می‌دهید، به طبع او را به این فضا سوق می‌دهید.
در جلسات قبل در خصوص مشکلات پدر و مادرها با فرزندانی که به آن‌ها سخت گرفته می‌شود صحبت کردیم. چند مشکل در این شرایط ایجاد می‌شود، نخست این که فرزندان این‌گونه خانواده‌ها سعی می‌کنند که از خانه فراری بوده و کم‌تر در معرض برخورد با خانواده قرار بگیرند. شاید کودک شما در سن کم امکان حضور در یک فضای خارج از خانه را نداشته باشد اما می‌تواند رسانه‌های مجازی را انتخاب کند.
بخصوص این واکنش در قبال فرزندان کم سن و سال دختر می‌تواند بسیار جدی باشد. کودکانی که در سنین کم با نگرش‌هایی عجیب و گاه سخت‌گیرانه در فضای خانه مواجه می‌شوند، مدام سعی می‌کنند که در فضای مجازی، ظواهر، شخصیت و کاراکتر خود را به اشتراک بگذارند.
نکته مهم دیگر، فضای مجازی بهشت پرکردن خلأها و کمبودهایی است که برای هر شخص در زندگی وجود دارد. هر خلائی که کودکان خواهند داشت در این فضا پر می‌شود. در فضای واقعی تحقیر و سرزنش بسیار شنیده می‌شود. بخصوص این موضوع از سمت پدر و مادرها نسبت به فرزندان بسیار جدی است. عدم استفاده از الفاظ احساسی، عاطفی و رمانتیک می‌تواند سبب پیدایش این گونه اختلالات شود. در عوض در دنیای مجازی، تفاوتی ندارد که ارتباط بین چه سنی، چه شخصی و چه جنسیت و کاراکتری ایجاد می‌شود. در نهایت این تمجیدها، محبت‌ها و الفاظ عاطفی می‌تواند پدیدار شود و از جمله تاثیر فضای مجازی بر فرزندان باشد.
ایجاد خلأها و شنیدن حرف‌های ناامیدکننده
گاه آن‌قدر این خلأ بخصوص در کودکان ایجاد می‌شود که مدام در مورد علاقه پدر و مادرشان به خودشان سوال می‌کنند، این موضوع یکی از کلیدی‌ترین و اصلی‌ترین مشکلاتی است که این فضا می‌تواند به‌عنوان فاجعه برای افراد پدید آورد. در دنیای مجازی بدون این که سوال شود، پاسخ دریافت می‌شود. خلأهایی که در دنیای واقعی به وجود می‌آید و بیشتر هم از سوی پدر و مادرها پدید می‌آید در این فضای مجازی پر است.
پرشدن این نواقص عاطفی ترسی است که هر کدام از اعضای خانواده باید نسبت به یکدیگر داشته باشند. بر اساس آخرین آمار به دست‌آمده از هر پنج طلاق، سه طلاق مرتبط با فضای مجازی، تأثیر فضای مجازی و تلفن‌های همراه هوشمند است که به شکل دیگر و غیرمعمولی در زندگی مورداستفاده قرار می‌گیرد. بیشتر این مشکلات نیز مربوط به روابط خارج از عرف زناشویی خواهد بود. ایجاد مشکل بین زن و مردم، خیانت و همین‌طور عدم توجیه در مورد روابطی که در این فضاها ایجاد می‌شود و دو طرف از آن باخبر می‌شوند، اصلی‌ترین و کلیدی‌ترین عیب حضور خانواده‌ها در این رسانه‌هاست.
حرف‌های ناامیدکننده، ایجاد اختلال در رفتارهای روزمره و همین‌طور استفاده از کلماتی که مدام انرژی منفی به افراد وارد می‌کند از جمله اصلی‌ترین، کلیدی‌ترین و بزرگ‌ترین مشکلاتی است که می‌تواند سبب ایجاد چنین مشکلاتی شود.
کمبود احساسات و توجه مشکلی بزرگ است
موضوع مهم دیگر از جمله تأثیر فضای مجازی بر فرزندان این است که در دنیای حقیقی کمبود توجه یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین مشکلات است. جایی که اعضای خانواده و افرادی که با هم روابط احساسی دارند هیچ‌گاه درکی از چیزهایی که باید به هم بگویند ندارند. به طور مثال در فضای خانه، فرزند شما با هیچ‌کدام از اعضای خانواده هیچ صحبتی نمی‌کند. که این اختلاف و فاصله بین مادر و فرزندان، پدر و دختر، پدر و پسر به‌مراتب بیشتر است. در نهایت شاید از جمله کم‌رنگ‌ترین ارتباط‌هایی که در بین اعضای خانواده دیده می‌شود منتهی به برادر و خواهر باشد که از نظر سنی هم به هم نزدیک هستند. عدم توجه اعضای خانواده به هم یکی از اصلی‌ترین مشکلات است.
درصورتی‌که ممکن است فرزند با مشکلات عاطفی در یک رده و رنج سنی خاص، دست و پنجره نرم کند. از طرفی هیچ‌کدام از اعضای خانواده درکی از هم ندارند و هم دیگر را نخواهند شناخت. از جمله مهم‌ترین ارکانی که سبب ایجاد توجه می‌شود صحبت‌کردن، نگاه‌کردن و حتی برخوردهای ظاهر سازانه است.
شاید یکی از اصلی‌ترین مشکلات در این مورد ایجاد رابطه والد و فرزندی باشد. جایی که دوستی و صمیمیت جایی در خانواده وجود ندارد و اعضای خانواده مدام به دنبال دپو کردن احساسات یکدیگر هستند، مدام به دنبال اصلاح کردن، درست‌کردن مشکلات و ازبین‌بردن ارتباط‌ها باشند در نتیجه فرزندان به فضای مجازی روی خواهند آورد.
ایجاد تغییرات بخصوص در سنین کم و در دختران و پسران، به معنای عدم ایجاد ارتباط مؤثر پدر و مادر به فرزند، پدر و مادر به هم و نادیده‌گرفتن عواطف فرزند است. این موضوع باعث می‌شود که فرزند شما به دنبال روش‌های غیرمستقیم و یا گاه به نمایش گذاشتن خصوصیت‌های ظاهری و فردی باشد که از جمله تأثیر فضای مجازی بر فرزندان است.
متوجه نیازهای فرزندان خود باشید
عدم توجه به ایجاد فریادهای کودکان در فضای واقعی در قالب رفتارهایی که انجام می‌دهند بزرگ‌ترین مشکلی است که ما با آن‌ها مواجه هستیم. دنیای متفاوت پدر و مادرها با کودکان، اصلی‌ترین مشکل است. از جمله دیگر تاثیر فضای مجازی بر فرزندان این است که در دنیای مجازی گوش‌های زیادی برای شنیدن و خواندن وجود دارد، جایی که توجه‌ها پر بوده و هر کاری که فرد در دنیای مجازی انجام دهد دیده خواهد شد. حتی احتمالاً شما هم صفحاتی را دیده‌اید که کارهای بیهوده انجام می‌دهند اما بازخوردهای زیادی دارند. در واقع در بسیاری از شرایط حتی این افراد علاقه‌ای به دریافت تأیید هم ندارند و صرفاً می‌خواهند که دیده شوند.
واکنش‌ها در دنیای مجازی زیاد است. عدم توجه به موفقیت‌ها، شکست‌ها، نقص‌ها، اشتباهات و … به‌هرحال می‌تواند این اپیدمی‌ها و نواقص رفتاری را به وجود بیاورد. کارهای مثبت باید واکنش‌های مثبت داشته باشد.
جلوی قضاوت‌ها را بگیرید
دلیل بعدی قضاوت است. یکی از مشکلات بزرگی که در این مورد ایجاد می‌شود، ایجاد حس قضاوت خواهد بود که امروزه در دنیای واقعی بسیار زیاد است. در دنیای مجازی فرزندان در مورد رفتارهایی که انجام می‌دهند قضاوت‌های پیچیده نمی‌شوند و برعکس در دنیای مجازی قضاوت‌های نا به جا در برخی شرایط حتی کم‌تر دیده می‌شود. حتی عده‌ای بنا به منافع خود ترجیح می‌دهند که با الفاظی مدام فرزند شما را تأیید کنند. شاید یکی از اصلی‌ترین نکاتی که می‌تواند جلوی این قضاوت‌ها را بگیرد، اصلاح این روند از درون خانواده‌ها خواهد بود.
نتیجه‌گیری در تأثیر فضای مجازی بر فرزندان
لازم است که ما در برخورد با یکدیگر، مراقبت قضاوت‌ها، سموم ارتباطی و مدام توجه به نکات منفی و نادیده‌گرفتن نکات مثبت باشیم. درصورتی‌که اتفاقات در دنیای مجازی رخ دهد و مدام فرد واکنش‌های منفی دریافت کند در واقع به فضای مجازی پناه می‌برد. این پناه بردن باعث می‌شود که او مدام درگیر آن شده و حتی کل زندگی خود را بر پایه تأثیراتی که از این فضا دریافت می‌کند بنا کند. امروزه تاثیر فضای مجازی بر فرزندان چه بخواهیم و چه نخواهیم در این فضا وجو خواهد داشت. در نتیجه نمی‌توان جلوی آن‌ها را از لحاظ ایدئولوژی گرفت اما به‌هرحال بهتر است که پیشگیری‌هایی صورت پذیرد تا از بروز هرگونه مشکل جلوگیری شود. عدم توجه به عواطف و احساسات یکی از کلیدی‌ترین و مهم‌ترین نکاتی است که در این مورد باید همواره آن را به یاد داشته باشید.
پاسخ‌ها