نظارت درسی صحیح بر درس خواندن کودکان

هپدر و مادر ها، باید نظارت درسی بر روی فرزندانشان داشته باشند. دانش آموزانی در آینده موفق خواهند بود که طعم شیرین حمایت والدین را در طول دوران تحصیلی احساس کرده باشند. حمایت از فرزندان، در تربیت موفق آنها بسیار موثر است. در مقالات پیشین درباره، شیوه های برنامه ریزی درسی و مهارت های مطالعه سخن گفته شد. والدین باید علاوه بر آگاهی نسبت به نوع برنامه ریزی درسی برای فرزند، نسبت به حقوق  او نیز آگاهی داشته باشند. اینکه تا چه مقدار می توانند نظارت کنند و این نظارت، جای خود را به دخالت ندهد، موضوع بحث این مقاله ما می باشد. والدینی که قصد دارند نسبت به تحصیل و مسائل آموزشی فرزندان خود آگاهانه تر عمل کنند، مطالب پیش رو برای آنها بسیار مفید خواهد بود.

نظارت آگاهانه

از جمله وظایفی که پدر و مادر نسبت به فرزند در دوران تحصیلی دارند، نظارت درسی درست و صحیح است. در این میان، یک اصل بسیار مهم را نیز باید مد نظر قرار دهند. اینکه نظارت آن ها، به هیچ عنوان تبدیل به دخالت نشود. منظور این است که اگر فرزند به شما مراجعه می کند و ایرادات درسی دارد، شما می توانید به او کمک کنید. ولی هیچ گاه نباید در کنار فرزند بنشینید و در سبک درس خواندن و تحصیل او دخالتی داشته باشید.

برای اینکه این موضوع برای والدین روشن تر شود می توانیم یک مثال بزنیم. فرض کنید فرزند شما کلاس اول ابتدایی است. او در حال یادگیری الفبا و اسامی جدید است. مادر به فرزند خود در حال املا گفتن است. فرزند کلمه «بابا» را به اشتباه «ببا» می نویسد. مادر در واکنشی عجولانه و سریع پاک کن را بر می دارد و اشتباه او را تصحیح می کند. چنین چیزی دخالت در نظر گرفته می شود. وظیفه فرزند است که اشتباهات خود را تصحیح کند نه والدین. چنین چیزی کاملا دخالت غیرآگاهانه در نظر گرفته می شود. متاسفانه والدین امروزی به خصوص مادرها، دخالت های غیرمنطقی در امر تحصیل فرزندان دارند. اگرچه آن ها کاملا نگران هستند، اما همین نگرانی بیش از حد باعث می شود فرزندان مستقل تربیت نشوند.

برخی از مادر ها که انقدر غیر آگاهانه عمل می کنند که تکالیف فرزند را نیز خودشان به تنهایی انجام می دهند. مادر ها ممکن است در پاسخ به چنین نقدی جواب دهند: «مدرسه از ما می خواهد فرزندان را کنترل کنیم.» بهتر است بگوییم که منظور مدرسه از کنترل، نظارت درسی است نه دخالت.

انجام تکالیف توسط والدین ممنوع!

بسیاری از مادرها مدرسه را نقد می کنند و می گویند: «تمامی کارها و تکالیف را ما انجام می دهیم نه فرزندمان.» از نظر روانشناسی این کار بسیار اشتباه است و نباید انجام شود. بهتر است مادر ها، به جای انجام دادن مستقیم تکالیف، زمینه را برای فرزند فراهم کنند. برای مثال، فرزندی نوپایی که در حال یادگیری راه رفتن است را در نظر بگیرید. والدین به او کمک می کنند تا بهتر بتواند راه رود، نه اینکه خودشان به جای او راه روند. میان انجام دادن تکالیف فرزند تا کمک کردن به انجام تکالیف توسط خود او، تفاوت بسیاری است.

تجربه های زندگی ساز

نظارت درسی درست و صحیح، از جمله موضوعات بسیارمهمی است که در تربیت فرزندان باید مد نظر قرار داد. در این میان میخواهیم به شما والدین عزیز درباره تجربه های زندگی ساز و زندگی سوز مطالبی را ارائه دهیم. انجام تکالیف مدرسه جز تجربه های زندگی ساز است. بدین معنی که اگر فرزند تکالیف را خودش انجام ندهد، اتفاقی نمی افتد و فقط در حال کسب تجربه است.

برای مثال، اگر دانش آموز، معلم سخت گیری داشته باشد، دیگر نیازی نیست که والدین برای انجام تکالیف به او سخت بگیرند. زیرا، اگر تکالیف درس خود را انجام ندهد، معلم واکنش تندی به او نشان خواهد داد. اما اگر معلم سخت گیر نباشد، دانش آموز از عواقب انجام ندادن تکالیفش، هراسی ندارد. اگر هم او را مجبور کنید که انجام دهد، روز بعد که به مدرسه می رود باز هم واکنشی از معلم دریافت نمی کند که او را اجبار به انجام تکلیف کند. پس این مثال، یک تجربه زندگی ساز برای فرزند شما محسوب می شود. وظیفه ای که والدین به عهده دارند این است که برای آن ها مهم نباشد که فرزند در تکالیف خود کوشا است یا غیر کوشا و فقط نظارت درسی داشته باشند. بلکه باید فرزند را به خودش واگذارند تا بتواند تجربه ای در زندگی خود کسب کند.

مثالی دیگر، فرزندی را در نظر بگیرید که به مدرسه رفته است و دفتر ریاضی خود را فراموش کرده با خود ببرد. در این میان پدر یا مادر نباید دفتر را به او برسانند. دانش آموز باید به طور کامل مسئولیت اشتباه خودش را بپذیرد تا در روزهای آتی چنین کاری از او سر نزند و منظم تر شود.

والدین و انجام تکالیف

اگر قرار است فرزند در مدرسه به شیوه های مختلف تنبیه شود (غیر از تنبیه فیزیکی که مدارس امروزی انجام نمی دهند)، بگذارید این اتفاق رخ دهد. نگرانی شما و دخالت در امر اشتباهات فرزند، باعث تکرار اشتباهات توسط او می شود. بگذارید فرزندان از این نمونه تجربه های زندگی ساز، عبرت بگیرند و اشتباهات خود را مجددا مرتکب نشوند. امروزه متاسفانه آنقدر شاهد دخالت مادران در حوزه تکالیف هستیم، که فرزندان به هنگام انجام دروس، مادر را فرا می خوانند تا در کنار آن ها بنشینند و تکالیف را انجام دهند و تا زمانی که مادر کنار فرزند ننشیند، او حاضر به انجام تکالیف نیست. بدین معنی است که فرزند، وابستة مادر در تکالیف انجام دادن شده است.

والدین عزیز! آیا پدر و مادران شما نیز به هنگام انجام تکالیف در کنار شما حاضر بودند؟ آیا شما مدرک تحصیلی خود را مستقلانه گرفتید یا والدین شما در امر تحصیل دائماً دخالت داشتند. از نکات جالب این است که در زمان های قدیم بسیاری از پدر ها حتی نمی دانستند مدرسه فرزند کجاست. چه برسد به اینکه بخواهند در کنار او بنشینند تا تکلیف انجام دهد. والدین قدیم نیز سبک درستی در نظارت درسی و تربیت فرزند نداشته اند و به هیچ عنوان روش آن ها توصیه نمی گردد. اما قصد ما از ذکر چنین مثالی، پیدا کردن یک روش است که حد وسطی میان نادیده گرفتن و دخالت کردن های بی جا باشد.

مجازی شدن مدارس

چند سالی بود که جامعه با بیماری فراگیر کرونا درگیر بود. به خاطر این بیماری، بسیاری از مدارس تعطیل شدند و در فضای مجازی آموزش ادامه پیدا کرد. فضای مجازی علاوه بر اینکه معایب بسیار زیادی برای فرزندان به همراه داشته و دارد، به نوعی باعث نظارت های غیر منطقی والدین نیز در این امر شده است.

برخی از مدارس امتحانات شفاهی خود را با موبایل برگزار کردند. موعد امتحان مشخص می شد و دانش آموزی که توسط معلم فراخوانده می شد، گوشی موبایل را مقابل خود می گرفت و به سوالات جواب می داد. بسیاری از مادران (معمولا پدر ها ساعات صبح تحصیلی در منزل نیستند)، جواب سوال را از کتاب پیدا کرده و به دانش آموز تقلب رسانده تا او بتواند نمره خوبی در امتحان کسب کند. آیا این کار کمکی به فرزند در امر تحصیل و دانش اندوزی می کند؟ در سال هایی تحصیلی که مدارس مجازی شدند، معلم سوالاتی را طرح کرده و در گروه کلاس قرار می داد. او برای این سوالات برای مثال 10 دقیقه وقت تعیین می کرد و دانش آموز را ملزم می کرد که در این زمان محدود بتواند به سوالات پاسخ دهد.

بسیاری از والدین وقتی مشاهده می کردند که فرزند در این مدت زمان کوتاه نمی تواند پاسخ سوالات را بدهد، به جای او این کار را انجام می دادند. اما اگر مادران این وظیفه را به عهده فرزند بگذارند، خواهند دید که معلم زمان امتحان را به مرور افزایش خواهد داد و لازم نبوده آن ها نگران شوند. مشاهده می شد که در شبکه شاد، زمان کلاس فرارسیده و مادر در حال انجام تکالیف و گوش دادن به معلم است، اما فرزند در حال انجام کارهای دیگر است. نظارت درسی در این شرایط کاملا جای خود را به دخالت درسی می دهد.

والدین نمونه

در اینجا می خواهیم والدینی را مثال بزنیم که فرزند نظارت درسی درستی دارند و در امور تحصیلی فرزند دخالت نمی کنند. از مدرسه با والدین تماس می گیرند و شکایت فرزند را به پدر و مادر می کنند. فرزند نمرات خوبی نیاورده یا تکالیف خود را به درستی انجام نداده است. مادر خطاب به مدیر یا معلم می گوید: «در انجام تکالیف دخترم (یا پسرم)، ما هیچ گونه دخالتی نداشته ایم و او تمام تکالیف را خودش انجام می دهد. ما قصد دخالت نداریم اما همیشه نظارت داریم.»

مدیر یا معلم می گوید: «فرزند شما در امتحانات نیز نمرات پایینی را کسب می کند. او نسبت به سایر دانش آموزان ضعیف تر است.» مادر یا پدر در پاسخ به این حرف می گویند: «نمره 12 یا 18 فرزندمان مهم نیست. مهم این است که او یاد گرفته تقلب نکند و از کتاب یا کسی کمک نگیرد. همین برای ما مهم است که فرزند ما فرد متقلبی در آینده نخواهد شد.» چنین پدر و مادری باید الگو باشند. نکته بسیار مهم عدم دخالت والدین در امر تحصیل است. اگر آن ها می خواهند فرزندی آزاد و مستقل تربیت کنند، نباید نگرانی های بی جا از خود بروز دهند و شخصیت فردی فرزند که در حال شکل گیری است را دچار آسیب کنند.

دخالت در این امور نهایتاً می تواند تا وقتی مثمر ثمر باشد که فرزند شما کوچک است و وقتی بزرگ می شود و دوران ابتدایی را پشت سر می گذارد، دیگر از امر شما اطاعت نخواهد کرد. زیرا، می داند در صورت انجام ندادن تکالیف، مادرش به جای او این کار را خواهد کرد. پس، والدین عزیز! تاکید می شود دخالت را از میان برداشته و تنها نظارت درسی داشته باشید.

در اینستاگرام ما را دنبال کنید.